Daŭrigo de la "Memuaroj" de mia fora parenco, pri la Unua Dispartigo de Pollando.

"Civitanoj ("civitanoj" oni tiutempe nomis nur nobelojn - posedantojn de bienoj kaj aliaj havaĵoj - alskribo mia - T.K.) kolektiĝantaj en guberniaj ĉefurboj, la juĝejajn oficistojn liberavoĉe dum Elektadoj elektis, krom nur kelkaj plej altaj, kiuj estis enificigataj al Senato per ordono de Imperiistino. Pagado de la impostoj ĝis ŝia vivofino kaj ankaŭ donado de homoj al armeo konserviĝis, kiel estis promesite. Procesoj ĉiuj kaj ilia formo iris laŭ la Statuto. Oni ne sentis ajnan ŝanĝon, kaj enkondukante formiĝon de gubernioj oni tiel akomodis ĉion al niaj leĝoj ke unu ne malhelpis la alian.
Fakte pli rapida funkciigo de la dekretoj efektiviĝis; pro tio en Blankrusio malestis malkontentuloj pro ŝanĝo de la registaro, kaj la avantaĝoj per kiuj oni superŝutis permesis forgesi pri kvazaŭa libereco, kiun prefere anarkio oni devus nomi. Oni devas aldoni, ke veturante tra la lando la Imperiestrino al renkontiĝo kun Jozefo Romia Imperiestro, ĉiujn oficistojn transmetis sur tiun rangon en kiu klaso la farata ofico estis starigita laŭetate. Egaliĝis ili do kun la russaj kiuj komencis la servon en niaj gubernioj. Tio stimulis ankaŭ junularon tiel, ke preskaŭ ĉiuj post fino de lernejoj strebis al ĝi (la ofico), nome ke Grafo Ĉernyŝev donis esceptan protekton kaj generalo Michelson, komandanto de "Lejbgvardio" (persona gardistaro de Imperiestrino - T.K.) helpe de Duko Wiazemski Prokuroro de la tuta Ŝtato - do la unua kaj sola Ministro, ĉiujn Blankrusojn tiel favoradis, akceptante ilin por postenoj de ĉefgardistoj kaj baldaŭ farante ilin oficiroj en diversaj regimentoj, donante al ili emeritecon. . De tio ĉi rezultis, ke granda de ili kvanto, havante rangon de leŭtenantoj, jam post unu, aŭ du jaroj revenadis al domoj siaj. De tio ĉi efikis ke en Blankrusio ĉiu ne nur civitano, sed ĉiu nobelo jam pli aĝa estas majoro, kapitano aŭ leŭtenanto kaj portas armean, malnovforman uniformon. Filoj de pli gravaj sinjoroj iris al korpuso de paĝioj. kaj eĉ generalan en mallonga tempo atingis dignon. Ĉiuj korpusoj en la ĉefurbo ne malmulte da kadetoj el Polocka kaj Mohileva nobelaro konsistis kio ankaŭ multobligis demissitajn oficirojn aŭ kun civila rango en ambaŭ gubernioj bonajn okupadis postenojn kaj kaj avancis pli kaj pli alten. Multe helpis ankaŭ ke Poloj unuiĝadis kun Russoj, geedziĝadis kaj ligis kontaktojn, al kio multe helpis kiam la sekvestritajn havaĵojn, kiel estis dirite, disdoni bonvolis la Monarkino al meritplenaj de la feliĉe ĵus finita turka milito, kaj tiamaniere multobligi kuncivitanojn Russaj inter la Polaj. Do ne nur dum la elektoj kreiĝis komunaj opinioj, sed kreskis unueco, amikeco kaj eĉ ekkoniĝado de la lingvoj, por unuj la Russan, por aliaj la Polan. Do nun en Blankrusio oni ne povas eĉ distingo homojn krom la religia diferenco inter la loĝantaro......"
-----------------
Kiel alia opinio pri la dispartigo de Pollando inter la tiea kaj tiutempa homo kaj nun instruata historio!!! Oni instruas nin pri ĝenerala tragedio, subpremo, preskaŭ sklavigo. Fakte la cirkonstancoj komencis ŝanĝiĝadi post morto de la Imperiistino Katarina, post dua kaj tria dispartigo kiam nomo Pollando tute malaperis desur la mapoj. Sed tio ĉi estas temo por pli profunda historia traktado kaj superas miajn konojn,
-----ooo-----

Dalszy ciąg "Pamiętników" o Pierwszym Rozbiorze Polski".

"..... Obywatele (obywatelami była szlachta, posiadacze różnych dóbr) zebrani do stołecznych miast obu gubernij urzędników wolnym głosem na Eklekcyach wybierali, prócz tylko niektórych miejsc najwyższych gdzie od Senatu lub samej Cesarzowej przez ukazy stanowili się. Podatków opłata do końca iej panowania i wolność od dawania do wojska ludzi tak się dochowała jak było przyrzeczone. Procesa wszelkie i forma onych szła wedle Statutu. Nie doświadczono żadnej zmiany, owszem wprowadzając urządzemie gubernijów tak się zastosowano do praw naszych iż jedno drugiemu nic nie przeszkadzało.
Owszem rychlejsza egzekucyja dekretów spełniła się; od tego poszło iż w Białejrusi nie było malkontentów z odmiany rządu, a względy któremi obsypywano w owym panowaniu dawały zapominać mniemnanej wolności, którą nierządem raczej nazwaćby przystało. Dodać jeszcze, że przejeżdżając Imperatorowa przez całą tę krainę, dla widzenia się z Józefem Cesarzem Rzymskim, wszystkich urzędników posunęła na tę rangę w jakiej klasie piastowany od niego urząd był położony w etacie. Porównali się więc oni z rossyjskimi, którzy postąpili z początku do służby w tych gubernijach. Zachęciło też do wojska młodzież tak, iż prawie wszyscy po skończeniu szkół do niego się cisnęli, mianowicie że Graf Czernyszew dawał protekcyą, a generał Michelson, komenderujący w Lejbgwardyi z pomocą Księcia Wiazemskiego Prokurora Państwa całego, czyli pierwszego i jedynego Ministra, wszystkich Białorusinów tyle zaszczycał, przyjmując na Wachmistrzów i wnet robiąc oficerami w różnych pułkch, dawał im odstawkę. Stąd wynikło, iż niezmierna ich liczba, mając rangę poruczników, najniżej powracali w rok lub w dwa do domów swoich. Od tego to wypadło że na Białejrusi każdy nie tylko bywatel lecz szlachcic teraz już podżyty jest majorem, kapitanem lub porucznikiem i nosi wojenny starej formy mundur. Ważnieszych panów synowie weszli do korpusu paziów, i aż generalskiego w bardzo krótkim czasie dosięgli dostojeństwa. Wszystkie takoż korpusy w stolicy nie mało kadetów ze szlachty Połockiej i Mohilewskiej liczyły, co takoż mnożyło dymissyonowanych oficerów lub z rangą cywilną tak w swych jak i w drugich gubernijach dobre zajmowali miejsca i awansowali coraz wyżej. Co mocno pomagało, że się Polacy jednoczyli z Rossyanami, zawierali nawet małżeństwa i konnexye, do czego nie mało pomogło, gdy dobra sekwestrowane, jak się rzekóło, rozdać raczyła Monarchini zasłużonym czasu wówczas tureckiej wojny szczęśliwie dokończonej, a tym sposobem pomnożyć współobywatelów Rossyjskich między Polskiemi. Więc nie tylko podczas elekcyi wspólnie rodziły się w wyborach zdania, ale się urasta jedność, przyjaźń a nawet poznanie języków, dla jednych Rossyjskiego, dla drugich Polskiego. Teraz więc na Białejrusi nie można nawet dostrzedz różnicy oprócz religijnej między jej mieszkańcami..."
---------------
Jakże inna opinia o rozbiorze Polski pomiędzy ludźmi stamtąd i z tamtych czasów a obecnie nauczaną historią!!! Uczy się nas o tragedii, ucisku i prawie zniewoleniu. Rzeczywiście warunki zmieniły się po śmierci cesarzowej Katarzyny, kiedy po drugim i trzecim rozbiorze Polska zupełnie zniknęła z mapy Europy. Ale jest to temat do osobnego traktatu i przekracza moją wiedzę.