Loading
Martin, la lingvokreonto

Hieraŭ mi (K) estis kun Martin (M) sola dum la tuta tago. Posttagmeze ni sidis sur la balkono kaj dum mi fermis la okulojn li manĝis glaciaĵon. Subite li ekparolis (1)

M: Mi volas fari novan lingvon.



M: Mi volas fari novan lingvon.
K. (malferminte la okulojn pro la surpiziĝo). Novan lingvon?
M. Jes, por la kompatindaj belgaj homoj.
K.???
M. Mi ne komprenas kial Zamenhof ne por ili faris Esperanton.
K. Kial vi diras tion?
M. La belgiaj homoj ne havas lingvon. Ili parolas la lingvon de aliaj landoj. Kaj pro tio ili certe kverelas. Mi volas fari por ili la belgian lingvon.
K. Sed estas multaj aliaj landoj, kie oni parolas plurajn lingvojn, fakte de aliaj landoj. Ekzemple ankaŭ en Svislandoj. Tie estas eĉ 4 lingvoj.
M. Ĉu ankaŭ Monika (2) kverelas en Svislando?
K. Kial ŝi kverelus? Kaj kun kiu?
M. Papa diris, ke Zamenhof faris Esperanton por ke oni ne kverelu, ĉar la homoj ne komprenis unu la alian.
K. Hm, jes, parte veras. Kaj kial ne diri al la belgoj kaj svisoj ke ili lernu Esperanton? Tiel ili povus paroli ankaŭ kun ni kaj kun ĉiuj aliaj.
M. Ne, ne estas bona ideo. Unue ankaŭ ili havu sian lingvon, la "belgian" kaj la "svislandian". Ĉar ili ne havas propran lingvon. Tiel estus juste.
---- Silento, kelkaj lekoj al la glaciaĵo kaj kapto de sunradioj…-------
K. Kaj kiel vi volas fari la lingvon?
M. Mi skribas sur folion. Ankaŭ Zamenhof skribis vortojn.
K. Kiujn vortojn, ekzemple, kiajn vi skribus ?
M. Pordo … tablo …. libro….
K. Sed tiuj estas esperantaj vortoj. Do, kiel estus en via lingvo "manĝi"…?
---- Martin diris neripeteblan sonkombinaĵon. Ĉu volapuke?
K. Bone, kaj kiel vi dirus: mi manĝas, vi manĝas…. (3)
M. (post iom da cerbumado) Ne gravas kiu manĝas. Unu vorto sufiĉas por tio.
K. Se ne gravas, donu al mi vian glaciaĵon, kaj nun MI manĝas, kaj VI sunbaniĝas.
-------- Martin ekridetis kaj por tiu tago ni finis lian lingvoprojekton.



1) en la hungara lingvo, kun eraretoj. Liajn vortojn kaj stilon mi provas redoni en E-o.
2) Monika Molnar, kiun Martin tre ŝatas
3) en la hungara estas pli granda diferenco ol en Esperanto, kaj ofte ne necesas la persona pronomo, dum en E-o ĝuste ĝi distingas inter la agantoj.
--------------------------------------------------------------------------------
Kiuj aferoj povis influi Martin por ke li ekhavu tiun ideon?



Martin (6-jara) nun en januaro ekparolis E-on , kiun li pasive konis jam, aŭdante nin, gepatrojn ĉiam nur tiun lingvon paroli. (Kun li mi parolas la hungaran, mia edzo la francan, kaj li lernas en nederlanda lernejo)
Sylvain antaŭ semajno parolis al li pri Zamenhof kaj la kreado de la lingvo, ĉar li demandis denove kie estas Esperanto-lando kaj kia estas tie la aŭtoŝildeto kaj kiel ekestis Esperanto.
Antaŭ kelkaj tagoj Margareta Symoens vizitis nin el Belgio. Martin konsciis ke ŝi parolas kaj la nederlandan kaj la francan, sed loĝas en Belgio. Sed ni ne parolis pri lingvaj problemoj dum tiu vizito.
Kaj eble Martin en la genoj heredis mian emon konsciigi homojn pri la lingvofarado.



Vidu mian eksperimenton kun studentoj antaŭ pluraj jaroj.
http://www.esperantic.org/librejo/dbstudoj/19_katalin.htm

La sama teksto en la franca: https://www.ipernity.com/doc/katalin.kovats/3555525



6 comments

Attila Schimmer said:

Bela rakonto :-) Brava Martin, sagxaj gepatroj!
16 years ago ( translate )

Lars Sözüer said:

Eble vi foje vojaĝu kun Martin al Esperantolando. Sed nur al tiuj partoj, kiuj ne tedas infanojn.
16 years ago ( translate )

Katalin Kovats replied to Lars Sözüer:

Fakte post la vizito en Legoland (:-)) kaj ofta spektado de Gondolando la plej memorinda lia sperto estis la semajno pasigita en Esperantoland (Novjara renkontigxo: www.esperantoland.org/nr) kie li ekuzis (ecx tute bone kun akuzativo!) Esperanton post jaroj da nura auxskultado. Tiu semajno kun cx. 50 infanoj estis bonega kaj dicidiga inspiro paroli Esperanton.
La sekva programo estos IIK somere: bertosch.free.fr/iik2008/alighintoj.html
16 years ago ( translate )

Lars Sözüer replied to :

Do mi nur proponis kio jam okazas, bonege! Ĉu vi intencas veni post IIK al REF?
16 years ago ( translate )

Katalin Kovats replied to :

La emo estas, sed versxajne ankaux cxi-jare tio ne povos realigxi. :-(
16 years ago ( translate )

Andy Անդրանիկ said:

Mia 7jara nevo kiu estas hispano kun patrino (kaj familio) el Kubo kaj patro (kaj familio) el Peruo diras ke li estas hispano, kubano, peruano kaj esperantisto (ĉar mi sukcese instruas esperanton al li!)
15 years ago ( translate )