Loading
La leteroj de L.L.Zamenhof (7)

Kutime, ĉiuj esperantistoj kiuj eldonis esperantaĵojn, informis s-ron D-ro L.L.Zamenhof pri tiu afero.Ankaŭ BARABAS Abel, aŭtoro de la unua Esperanto-lernolibro por hungarlingvanoj skribis al D-ro L.Zamenhof. La aŭtoro de la Lingvo Internacia respondis per letero aperinta en hungara gazeto el Kolozsvar(Cluĵ) ,,Ellenzek"(Opozicio) en lingvo Esperanto en la 16-a de aprilo 1898-a. Kial la letero aperis en Esperanto kaj kiel en la gazeto ,,Ellenzek' ? Barabas Abel estis redaktisto de la gazeto,,Opozicio"(hungarlingve), gazeto en kiu li aperigis multajn artikolojn pri Esperanto. Li volis montri al legantoj opiniojn de L.L.Zamenhof pri la hungara lernolibro de Esperanto kaj pri Hungario.Ankaŭ kiel aspektas Lingvo Internacia kaj ke ĝi funkcias kiel iu ajn lingvon. La letero estis tradukita ankaŭ en la hungara lingvo.

Varsovio,25 Marto 1898

Kara Sinjoro!

Mi ricevis vian leteron kaj ankaŭ la du ekzemplerojn de via hungara lernolibro de Esperanto, por kiuj mi kore dankas. Vian leteron mi legis kun granda plezuro kaj vian bonegan libron mi salutas kun ĝojo, kiel komencon de nia afero en via lando. Estas al mi tre agrabla vidi, ke nia afero trovis en via estimata persono tiel varman kaj energian laboranton; mi esperas, ke la bela Hungarujo baldaŭ okupos unu el la plej honoraj lokoj en la historio de nia afero kaj ĝi baldaŭ povos servi kiel belega kaj imitinda ekzemplo por la aliaj landoj. Al viaj laboroj mi deziras la plej bonajn sukcesojn. La aranĝo de via libro estas bonega; la libro enhavas ĉion, kio estas necesa por la fundamenta ellerno de nia lingvo. Mi petas Vin kore, volu skribadi de tempo al tempo al mi( kaj ankaŭ al redakcioj de niaj gazetoj,,Lingvo Internacia", ,,L`Esperantiste") pri la irado de nia afero en via lando, Volu peni, ke la ,,Adresaro de Esperantistoj" baldaŭ enhavu multajn nomojn el via lando.

Kun plej kora saluto

L.Zamenhof

Reproduktado laŭ la teksto aperinta en gazeto ,,Bazaro", n-ro 1(4)/1998, paĝo 17,ISSN 1453-7478, Cluj-Napoca, Rumanio;

4 comments

Bernardo said:

Dankon, Marian. Jen ankoraŭ la artikolo en Vikipedio: http://eo.wikipedia.org/wiki/BARAB%C3%81S_%C3%81bel kaj jen skanaĵo de tiu unua lerno-libro de 1898: http://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno-buch?apm=0&aid=100093&zoom=1.
13 years ago ( translate )

Bernardo said:

Interesa ŝajnas al mi precipe p. 12 de la lernolibro pri -an: http://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno-buch?apm=0&aid=100093&teil=0403&seite=00000012&zoom=4

regn- -> regnan-,
Nev-York- -> Nev-Yorkan- [tiel! kun -e- kaj Y- (!) kvankam en UV 1893 kaj FE 1896 klare Nov-Jorko:

an' - membre, habitant, partisan; ex. regn' l’état ― regn'an' citoyen | inhabitant, member; e. g. Nov-Jork New York ― Nov-Jork'an' New Yorker | Mitglied, Einwohner, Anhänger; z. B. regn' Staat ― regn'an' Bürger; Varsovi'an' Warschauer | членъ, житель, приверженец; напр. regn' государство ― regn'an' гражданинъ; Varsovi'an' Варшавянинъ | członek, mieszkaniec, zwolennik; np. regn' państwo ― regn'an' obywatel; Varsovi'an' Warszawianin. — an - membre, habitant, partisan; ex. regno l’état ― regnano citoyen | inhabitant, member; e. g. Nov-Jorko New York ― Nov-Jorkano New Yorker | Mitglied, Einwohner, Anhänger; z. B. regno Staat ― regnano Bürger; Varsoviano Warschauer | членъ, житель, приверженец; напр. regno государство ― regnano гражданинъ; Varsoviano Варшавянинъ | członek, mieszkaniec, zwolennik; np. regno państwo ― regnano obywatel; Varsoviano Warszawianin [FE 37]. — [UL]. ]

Ĝis tie tamen klasikaj ekzemploj, sed nun:

Budapeŝtan- kaj Koloĵvaran-, do ne Klaŭsenburgan- laŭ la germana ŝtat-lingvo de Aŭstrio-Hungario, aŭ Kluĵan- laŭ la nuna rumana - ĉu la unuaj trafoj de tiuj urbo-nomoj en Esperanto?

Poste kluban-, nu, bone, sed nun: republikan- (!) - ho, redaktoro de "Opozicio", la viena imperiestro certe multe ŝatis tiun ekzemplon ;-)).

Fine vilaĝan-, nu, bone, kaj laste Hungoruj- (tiel, misliterumado, legu Hungaruj-) -> Hungarujan- - ĉu intence anstataŭ hungaro? Iom erariga ekzemplo.

p. 14 ĉe "ek-": revert[i], ekrevert[i] (? ne en PIV).

p. 15: Napoleon-, Napoleonid-

p. 16: okulvitring- (?)

p. 17: Prusujo, sed pli interesa estas tio, kio mankas, nome la propra ŝtato, Aŭstrio (!): Hungarujo, Germanujo, Francujo, Anglujo, Prusujo, Rusujo, Hispanujo, Turkujo - sed ne Aŭstrujo (!). Tio ne estas hazardo, vd. p. 19: Eĉ persoj kaj japanoj, sed ne aŭstroj. Nur poste fine ankoraŭ Aŭstrujo (tamen) kaj Vieno.
13 years ago ( translate )

Bernardo said:

Kaj fine ankoraŭ rigardu p. 18 malsupre, kie - tre detale - temas pri esperantigo de propraj nomoj. Komenciĝas per la kutimaj Ŝekspir (Z, pro la Hamlet-traduko) kaj Ŝiller (FG 16). Sed poste sekvas ok (!) person-nomoj (mi konas eĉ ne unu), poste ankoraŭfoje Koloŝvar- kaj Budapeŝt-. Eble iu hungaro povas foje klarigi al ni, kiuj estis la herooj de Barabás.
13 years ago ( translate )

Marian Vochin said:

Dankon pro viaj interesaj klarigoj. Mi ne konas hungara lingvo, do mi uzis precipe nunajn nomojn-rumanaj kaj hungaraj.
13 years ago ( translate )